GZIP(1) General Commands Manual GZIP(1)

gzip, gunzip, zcat - kompresuje i dekompresuje pliki

gzip [ -acdfhklLnNrtvV19 ] [-S rozszerzenie] [ nazwa ... ]
gunzip [ -acfhklLnNrtvV ] [-S\fP rozszerzenie] [ nazwa ... ]
zcat [ -fhLV ] [ nazwa ... ]

The gzip command reduces the size of the named files using Lempel-Ziv coding (LZ77). Whenever possible, each file is replaced by one with the extension .gz, while keeping the same ownership modes, access and modification times. (The default extension is z for MSDOS, OS/2 FAT, Windows NT FAT and Atari.) If no files are specified, or if a file name is "-", the standard input is compressed to the standard output. The gzip command will only attempt to compress regular files. In particular, it will ignore symbolic links.

If the compressed file name is too long for its file system, gzip truncates it. The gzip command attempts to truncate only the parts of the file name longer than 3 characters. (A part is delimited by dots.) If the name consists of small parts only, the longest parts are truncated. For example, if file names are limited to 14 characters, gzip.msdos.exe is compressed to gzi.msd.exe.gz. Names are not truncated on systems which do not have a limit on file name length.

Domyślnie gzip zachowuje oryginalną nazwę pliku oraz czas modyfikacji i dostępu wewnątrz skompresowanego pliku. Jest ona używana podczas dekompresji z opcją -N. Jest to użytecznie, gdy nazwa skompresowanego pliku została obcięta lub czas modyfikacji nie został zachowany po transferze pliku.

Skompresowane pliki mogą być odtworzone do pierwotnej postaci przy użyciu poleceń gzip -d, gunzip lub zcat. Jeżeli oryginalna nazwa pliku zachowana wewnątrz pliku skompresowanego nie może być odtworzona w danym systemie plików, na podstawie oryginalnej nazwy tworzona jest nowa.

gunzip uruchamiany jest z listą plików w linii poleceń. Następnie każdy plik, którego nazwa kończy się rozszerzeniem .gz, -gz, .z, -z lub _z (wielkość znaków bez znaczenia) i w nagłówku pliku znajduje się prawidłowa liczba (magic number) jest dekompresowany i zastępowany oryginalnym plikiem bez jednego z powyższych rozszerzeń. gunzip rozpoznaje też specjalne rozszerzenia nazw plików .tgz i .taz jako skróty dla, odpowiednio, .tar.gz i .tar.Z. Podczas kompresji pliku z rozszerzeniem .tar, jeżeli jest to konieczne, gzip używa rozszerzenia .tgz zamiast obcinania nazwy pliku.

gunzip może dokonać dekompresji plików stworzonych przez programy gzip, zip, compress, compress -H lub pack. Format pliku wejściowego jest rozpoznawany automatycznie. Podczas dekompresji plików w pierwszych dwóch formatach gunzip sprawdza 32-bitową sumę kontrolną CRC. W wypadku plików stworzonych przez programy pack i gunzip sprawdzana jest długość zdekompresowanego pliku. Standardowy format programu compress nie umożliwiał kontroli poprawności. Jednak niekiedy gunzip jest w stanie wykryć uszkodzony plik .Z. Jeżeli w trakcie dekompresji takiego pliku pojawią się błędy, nie należy sądzić, że plik jest w porządku, bo program uncompress nie zgłaszał problemów. Oznacza to tylko, że uncompress nie kontroluje poprawności plików wejściowych. Format plików compress -H systemu SCO (kompresja metodą LZH) również nie obsługuje kontroli poprawności, lecz także możliwe jest podstawowe sprawdzenie spójności pliku.

Pliki stworzone przez program zip mogą być zdekompresowane tylko, jeżeli w archiwum .zip znajduje się jeden plik i jest on skompresowny metodą 'deflation'. Jest to opcja przeznaczona do konwersji plików .tar.zip do formatu .tar.gz. Aby zdekompresować plik .zip zawierający pojedynczy plik, można użyć poleceń gunzip < foo.zip czy gunzip -S .zip foo.zip.Do dekompresji archiwów .zip zawierających więcej niż jeden plik należy użyć programu unzip zamiast gunzip.

The zcat command is identical to gunzip -c. (On some systems, zcat may be installed as gzcat to preserve the original link to compress.) zcat uncompresses either a list of files on the command line or its standard input and writes the uncompressed data on standard output. zcat will uncompress files that have the correct magic number whether they have a .gz suffix or not.

The gzip command uses the Lempel-Ziv algorithm used in zip and PKZIP. The amount of compression obtained depends on the size of the input and the distribution of common substrings. Typically, text such as source code or English is reduced by 60-70%. Compression is generally much better than that achieved by LZW (as used in compress), Huffman coding (as used in pack), or adaptive Huffman coding (compact).

Compression is always performed, even if the compressed file is slightly larger than the original. The worst case expansion is a few bytes for the gzip file header, plus 5 bytes per 32 KiB block, or an expansion ratio of 0.015% for large files. The actual number of used disk blocks almost never increases.

gzip normally preserves the mode and modification timestamp of a file when compressing or decompressing. If you have appropriate privileges, it also preserves the file's owner and group.

Tryb tekstowy. Przekształca znaki końca linii, używając lokalnych konwencji. Ta opcja jest dostępna jedynie na kilku systemach nieuniksowych. W systemie MS-DOS podczas kompresji znaki CR LF są przekształcane na LF, a podczas dekompresji z powrotem.
Wypisuje skompresowane dane na standardowe wyjście; oryginalne pliki pozostają nienaruszone. Jeżeli podanych zostało kilka plików wejściowych, każdy z nich kompresowany jest oddzielnie. Dla osiągnięcia lepszej kompresji należy połączyć pliki ze sobą przed poddaniem ich kompresji.
Dekompresuje plik.
Kompresuje plik nawet, jeżeli istnieją do niego twarde dowiązania lub plik wyjściowy już istnieje, lub też, jeżeli dane są uprzednio skompresowane. Jeżeli format danych wejściowych nie jest rozpoznany, a podana została opcja --stdout, dane zostają bez zmian przekopiowane na standardowe wyjście. zcat zachowuje się w takim wypadku jak cat. Jeżeli opcja -f nie została podana i program został uruchomiony w pierwszym planie, gzip pyta użytkownika przed nadpisaniem istniejącego pliku.
Wyświetla ekran pomocy i kończy działanie.
Zachowuje (nie usuwa) pliki wejściowe przy kompresji lub dekompresji.
Dla każdego skompresowanego pliku wypisuje następujące informacje:


compressed size: rozmiar skompresowanego pliku
uncompressed size: rozmiar zdekompresowanego pliku
ratio: współczynnik kompresji (0.0% jeżeli nieznany)
uncompressed_name: nazwa zdekompresowanego pliku

Rozmiar zdekompresowanego pliku jest wypisywany jako -1 dla plików nie będących w formacie gzip, jak na przykład pliki .Z. Aby poznać rozmiar takiego pliku po dekompresji, można użyć polecenia:


zcat file.Z | wc -c

Po podaniu również opcji --verbose dodatkowo są wyświetlane następujące informacje:


method: metoda kompresji
crc: 32-bitowa suma kontrolna CRC zdekompresowanych danych
date & time: pole daty/czasu oryginalnego pliku

Aktualnie dostępne metody kompresji to deflate, compress, lzh (SCO compress -H) oraz pack. Suma CRC dla plików w formacie innym niż gzip jest podawana jako ffffffff.

Po podaniu opcji --name podawane są dane oryginalnego pliku zawarte w pliku skompresowanym (nazwa, data/czas), jeżeli zostaną tam znalezione.

Po podaniu opcji --verbose wyświetlany jest wspólny rozmiar i współczynnik kompresji wszystkich plików, chyba że nie dla wszystkich plików te dane są dostępne. Po podaniu opcji --quiet linie nagłówka i podsumowania nie są wyświetlane.

Wyświetla informację o licencji i kończy działanie programu.
Podczas kompresji nie zachowuje w skompresowanym pliku oryginalnej nazwy, trybu dostępu oraz czasu modyfikacji i dostępu. (Oryginalna nazwa jest zapisywana, jeżeli nazwa pliku będzie musiała być obcięta). Podczas dekompresji nie odtwarza oryginalnej nazwy pliku (usuwa tylko rozszerzenie.gz z nazwy pliku), nie odtwarza również oryginalnego pola daty/czasu - zamiast tego pole to zostanie skopiowane ze skompresowanego pliku. Jest to domyślna opcja podczas dekompresji.
When compressing, always save the original file name, and save the seconds part of the original modification timestamp if the original is a regular file and its timestamp is at least 1 (1970-01-01 00:00:01 UTC) and is less than 2**32 (2106-02-07 06:28:16 UTC, assuming leap seconds are not counted); this is the default. When decompressing, restore from the saved file name and timestamp if present. This option is useful on systems which have a limit on file name length or when the timestamp has been lost after a file transfer.
Nie wyświetla żadnych ostrzeżeń.
Przechodzi rekurencyjnie zawartość katalogów. Jeśli którakolwiek z nazw plików podanych w lini poleceń odnosi się do katalogu, gzip przejdzie do tego katalogu i skompresuje wszystkie pliki, które w nim znajdzie (lub zdekompresuje w wypadku programu gunzip).
Przy kompresowaniu używa rozszerzenia .suf zamiast .gz. Można użyć dowolnego niepustego rozszerzenia, chociaż należy unikać innych niż .z lub .gz, aby uniknąć zamieszania po transferze plików do innego systemu.

Przy dekompresowaniu dodaje .suf na początku listy rozszerzeń do wypróbowania, przy tworzeniu nazwy pliku wyjściowego z nazwy pliku wejściowego.

Use synchronous output. With this option, gzip is less likely to lose data during a system crash, but it can be considerably slower.
Test. Check the compressed file integrity then quit.
Wyświetla nazwę i procent kompresji każdego skompresowanego i nieskompresowanego pliku.
Wyświetla numer wersji oraz opcje kompilacji i kończy działanie.
-# --fast --best
Określa prędkość kompresji za pomocą cyfry #, gdzie -1 lub --fast oznacza najszybszą (lecz najmniej wydajną) kompresję, zaś -9 lub --best oznacza najwolniejszą (lecz najbardziej wydajną) metodę kompresji. Domyślną wartością jest -6 (tzn. zorientowaną na lepszą kompresję kosztem prędkości).
When you synchronize a compressed file between two computers, this option allows rsync to transfer only files that were changed in the archive instead of the entire archive. Normally, after a change is made to any file in the archive, the compression algorithm can generate a new version of the archive that does not match the previous version of the archive. In this case, rsync transfers the entire new version of the archive to the remote computer. With this option, rsync can transfer only the changed files as well as a small amount of metadata that is required to update the archive structure in the area that was changed.

Skompresowane pliki mogą być ze sobą łączone; w takim wypadku gunzip zdekompresuje wszystkie pliki jednocześnie. Na przykład:


gzip -c plik1 > foo.gz
gzip -c plik2 >> foo.gz

Następnie


gunzip -c foo

jest równoznaczne z


cat plik1 plik2

W wypadku, gdy jeden z połączonych plików zostanie uszkodzony, pozostałe wciąż mogą być odzyskane (po usunięciu uszkodzonego pliku). Jednak znacznie lepsze efekty daje jednoczesne kompresowanie wszystkich plików:


cat plik1 plik2 | gzip > foo.gz

daje lepsze wyniki kompresji niż


gzip -c plik1 plik2 > foo.gz

Aby ponownie skompresować połączone ze sobą pliki w celu uzyskania lepszej kompresji, należy wykonać polecenie:


gzip -cd stary.gz | gzip > nowy.gz

Jeżeli skompresowny plik został utworzony z kilku plików, informacje o rozmiarze i sumie CRC uzyskane opcją --list dotyczą tylko ostatniego pliku. Informację orozmiarze wszystkich plików po dekompresji można uzyskać przy pomocy polecenia:


gzip -cd plik.gz | wc -c

Jeżeli chcesz umieścić w archiwum kilka plików, a następnie mieć możliwość oddzielnego ich odzyskania, użyj programów takich jak tar lub zip. Tar w wersji GNU obsługuje opcję -z, która powoduje wywołanie programu gzip w sposób niewidzialny dla użytkownika. Gzip został zaprojektowany jako uzupełnienie programu tar; nie może go zastąpić.

ŚRODOWISKO

The obsolescent environment variable GZIP can hold a set of default options for gzip. These options are interpreted first and can be overwritten by explicit command line parameters. As this can cause problems when using scripts, this feature is supported only for options that are reasonably likely to not cause too much harm, and gzip warns if it is used. This feature will be removed in a future release of gzip.

You can use an alias or script instead. For example, if gzip is in the directory /usr/bin you can prepend $HOME/bin to your PATH and create an executable script $HOME/bin/gzip containing the following:


#! /bin/sh
export PATH=/usr/bin
exec gzip -9 "$@"

znew(1), zcmp(1), zmore(1), zforce(1), gzexe(1), zip(1), unzip(1), compress(1)

Format pliku gzip jest opisany w: P. Deutsch, GZIP file format specification version 4.3, <https://www.ietf.org/rfc/rfc1952.txt>, Internet RFC 1952 (maj 1996). Format deflacji zipjest opisany w: P. Deutsch, DEFLATE Compressed Data Format Specification version 1.3, <https://www.ietf.org/rfc/rfc1951.txt>, Internet RFC 1951 (maj 1996).

Kod wyjścia jest normalnie równy 0; jeżeli wystapi błąd, kod wyjścia jest równy 1. Jeżeli wystąpi ostrzeżenie, kod wyjścia jest równy 2.

W linii poleceń znalazły się nieprawidłowe opcje.
Podany plik nie jest skompresowany (komunikat programu gunzip).
Skompresowany plik uległ uszkodzeniu. Do miejsca uszkodzenia dane mogą być odzyskane poleceniem


zcat file > recover

Plik został skompresowany (z użyciem algorytmu LZW) przez program obsługujący kody o większej ilości bitów niż program do dekompresji na tym komputerze. Należy skompresować plik od nowa programem gzip, który osiąga lepszy współczynnik kompresji i używa mniej pamięci.
Plik z rozszerzeniem nazwy .gz nie może być ponownie kompresowany. Zmień nazwę pliku i spróbuj ponownie.
Należy odpowiedzieć "y", by nadpisać istniejący już plik wyjściowy lub "n" w przeciwnym przypadku.
Program otrzymał sygnał SIGSEGV, co zazwyczaj oznacza, że plik wejściowy jest uszkodzony.
(Tylko po podaniu opcji -v i -l).
Gdy plik wejściowy nie jest zwykłym plikiem lub katalogiem (tzn. jest np. dowiązaniem symbolicznym, gniazdem, kolejką FIFO, plikiem urządzenia), jest pozostawiany bez zmian.
Plik wejściowy ma twarde dowiązania i nie może zostać zmieniony. Więcej informacji można znaleźć w opisie polecenia ln(1). Użycie opcji -fwymusi kompresję plików mających twarde dowiązania.

When writing compressed data to a tape, it is generally necessary to pad the output with zeroes up to a block boundary. When the data is read and the whole block is passed to gunzip for decompression, gunzip detects that there is extra trailing garbage after the compressed data and emits a warning by default. You can use the --quiet option to suppress the warning.

Niekiedy (rzadko) zdarza się, że kompresja z opcją --best daje gorsze rezultaty niż z opcją domyślną (-6). Niektóre pliki, w których powtarza się bardzo dużo sekwencji, są lepiej kompresowane programem compress niż gzip.

Raporty o błędach można wysyłać do <bug-gzip@gnu.org>.
GNU gzip home page: <https://www.gnu.org/software/gzip/>
Ogólna pomoc dotycząca oprogramowania GNU: <https://www.gnu.org/gethelp/>

Copyright © 1998-1999, 2001-2002, 2012, 2015-2022 Free Software Foundation, Inc.
Copyright © 1992, 1993 Jean-loup Gailly

Permission is granted to make and distribute verbatim copies of this manual provided the copyright notice and this permission notice are preserved on all copies.

Permission is granted to copy and distribute modified versions of this manual under the conditions for verbatim copying, provided that the entire resulting derived work is distributed under the terms of a permission notice identical to this one.

Permission is granted to copy and distribute translations of this manual into another language, under the above conditions for modified versions, except that this permission notice may be stated in a translation approved by the Foundation.

Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika są: Łukasz Kowalczyk <lukow@tempac.okwf.fuw.edu.pl>, Michał Górny <zrchos+manpagespl@gmail.com> i Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>

Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje o warunkach licencji można uzyskać zapoznając się z GNU General Public License w wersji 3 lub nowszej. Nie przyjmuje się ŻADNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI.

Błędy w tłumaczeniu strony podręcznika prosimy zgłaszać na adres listy dyskusyjnej manpages-pl-list@lists.sourceforge.net.

podręcznik użytkownika